Beheerstrategie

1. Consistent en in evenwicht

Het Park heeft ruim honderd jaar kennis en ervaring op het gebied van actief natuurbeheer. Al vanaf begin 20e eeuw is sprake van continuïteit in het beheren van de landschappen in het Park. Door continu te zoeken naar een goed evenwicht tussen natuur en cultuur, tussen actief ingrijpen en natuurlijke ontwikkeling en tussen recreatie en de draagkracht van de natuur is een hoge biodiversiteit ontstaan. Dit vormt de basis voor alle beheerkeuzes die worden gemaakt.

2. Van groot naar klein

Het Park staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van de gehele Veluwe en, op nog grotere schaal, van de hogere zandgronden van Noordwest-Europa. Ontwikkelingen van buiten het Park kunnen effect hebben op het Park en andersom. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de effecten van de stikstofuitstoot op de bodem en biodiversiteit in het Park. Om deze reden is het belangrijk om bij het beheer niet alleen binnen het Park te kijken maar ook naar de ontwikkelingen buiten het Park. Het Park maakt deel uit van een groter (landschapsecologisch) systeem. Sommige natuurwaarden kunnen op Parkniveau veel voorkomend zijn, maar zijn op landschapsschaal uniek. Zo bevat het Park 60% van de heischrale graslanden van de Veluwe.

3. Begin bij de basis

De bodem en het watersysteem vormen de basis voor alles wat leeft. Ze vormen het fundament als het gaat om de gezondheid, maar ook om de veerkracht van de habitats en soorten in het Park. Goed beheer van de bodem en het watersysteem kan helpen bij het mitigeren (verzachten) van de effecten van ons veranderende klimaat. Om de aanwezige bodem- en watersystemen in het Park goed te kunnen beheren, en waar nodig te herstellen en versterken, is het van groot belang om deze systemen goed te begrijpen en in kaart te brengen. Het beheer is in de basis gericht op het herstellen van de bodem en het watersysteem.

4. Kennis als uitgangspunt

Het experimenteel toepassen van steenmeel, maar ook het inzetten van vaste dunningspaden, het zo veel mogelijk in stand houden van het bosklimaat door niet meer te werken met grote verjongingskappen, het aanplanten van rijk-strooiselsoorten én het achterwege laten van bodembewerking zijn aanpassingen in het reguliere beheer die voortkomen uit nieuwe kennis en inzichten over de bodem en het bodemleven. Het Park functioneert als initiator en facilitator van praktijkgericht onderzoek waarbij het doel is om kennis te ontwikkelen om de gestelde beheerdoelen nog beter na te streven. Andersom vormen praktijkkennis en vakmanschap de onmisbare basis voor praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek.

5. Kleinschalig als het kan, grootschalig als het moet

Soms is het zo dat het uitvoeren van dagelijks beheer niet voldoende is, omdat invloeden van buitenaf, zoals bijvoorbeeld de stikstofdepositie, aanpassingen van dat beheer nodig maken. Dan wordt er, na zorgvuldige afweging en planning, gekozen voor een meer grootschalig herstelproject om het systeem te herstellen en/of natuurlijke processen (zoals verstuiving) meer ruimte te geven. Een voorbeeld hiervan is het project Kwaliteitsherstel Otterlose zand.

6. Integraal denken en doen

Goed beheer is een constante balanceer-act waarbij het in stand houden van de biodiversiteit het belangrijkste doel is, maar de overige functies zeker niet vergeten mogen worden. Het doel is om alle aanwezige kwaliteiten te behouden en waar mogelijk te versterken.