Algemeen
Een laan heeft bomenrijen aan weerszijden van de weg; een boomrij staat slechts aan een zijde van de weg of markeert een grens. We onderscheiden enkele, dubbele en driedubbele lanen,
afhankelijk van 1, 2, of 3 rijen bomen.
Lanen hebben een duidelijke structuur. Bomen van een zelfde leeftijd en boomsoort zijn op regelmatige plantafstand in een rij aangeplant. Boven het pad zijn gesloten kronen. Buitenzijde van de rij moet voldoende groeiruimte voor kroonvorming bieden. Tot slot vind je in de laan en tussen de bomenrijen geen opslag of dood takhout.
Waar in het Park?
Lanen horen van oorsprong thuis in een landgoedaanleg. Historische lanen zijn kenmerkend voor de voormalige landgoederen Hoenderloo, Hoog Baarlo, De Pampel en Kemperberg. Ook in het Otterlose Bos (voormalig markenbos) zijn lanen aangeplant.
Bomenrijen zijn ook aangeplant als grensmarkering. In het Park zijn bomenrijen veelal aangeplant langs kavelgrenzen in landgoed Hoog Baarlo en op de limeitscheiding tussen Otterlo, Reemst en Deelen en ter markering van de gemeentegrens tussen Ede en Arnhem.
Wat leeft er?
Het merendeel van de lanen dateert uit eind 19e eeuw, met bomen van 100 jaar en ouder. Daarmee zijn deze bomen geschikt voor boommarters, spechten en andere holtebewoners. Daarnaast vormen deze lijnelementen een goede geleiding voor vleermuizen. De opgesnoeide stammen zijn veelal rijk aan mossen en algen. Het blad van laanbomen draagt bij aan het bodemleven. Stammen van dode bomen in een laan of bomenrij blijven zo lang mogelijk staan voor behoud van het laanbeeld, maar zeker ook vanwege de waarde voor spechten en andere holtebewoners.
Beheer/onderhoud
In die deelgebieden waar historische lanen kenmerkend zijn, willen we het laanbeeld behouden. Dat geldt met name voor de landgoederen. Daar is het gehele beeld van de laan belangrijker dan de conditie van een individuele boom.
Wanneer er zoveel bomen uitvallen dat het laanbeeld verdwijnt, is het tijd om een laan in zijn geheel te verjongen. Voor alle lanen en bomenrijen die (in GIS) hoog gewaardeerd zijn, geldt dat verjonging aan de orde is, wanneer de herkenbaarheid als laan of bomenrij verloren dreigt te gaan. Omdat bij landgoedaanleg veel lanen in een korte periode zijn aangelegd, zullen deze alle over een grote lengte in een zelfde (relatief korte) periode aan verjonging toe zijn. Ook grenzen zijn vaak in een keer over een grote lengte aangeplant en dus binnen een korte periode aan verjonging toe zijn.
